bản mới
Nguyễn Đức Tùng
Be careful how you interpret the world
Erich Heller
1.
Linh hồn đất nước bị đánh cắp
Chúng ta chỉ còn cái xác
Như người thiếu nữ mười sáu tuổi bị thiêu trên giàn lửa
Vì linh hồn xinh đẹp mỹ miều đã bị ma quỷ lấy đi
Phải hỏi nắng mưa, hỏi khi lau lách, cánh đồng
Phải hỏi những đứa trẻ, người già, hỏi lá
Chúng ta chỉ còn tro bụi
Chúng ta là tro bụi
Rơi xuống, rơi xuống một ngày, rơi mãi
Dưới chân chúng ta vàng hoa cải, tím mồng tơi
Đỏ như sen những người đi suốt đời
Cúi mặt xuống, cúi mặt trước ngọn roi của tên cai ngục
Những tấm gương vỡ, cái chết vùi trong cỏ, lịch sử một bàn tay, phải hỏi lịch sử của bàn tay
Rơi trên đường. Hãy hỏi lịch sử một bức thư
Ướt qua mưa nắng, về tới nhà, ba ngà
Sau cái chết của người vợ trẻ
Thế giới có thể tan vỡ, thiên nhiên cạn kiệt
Máu sẽ rơi
Hoa lục bình trôi trên sông Cửu long
Trên sông Hồng
Mang chiếc đầu người bị chặt
Thả về từ đầu nguồn cuộc chiến tranh
Từ đầu nguồn những hiệp định hòa bình
Tình yêu bị bắt giữ
Ánh sáng bị giữ lại
Trong cải ngồng, hoa cúc giữa những nụ tầm xuân
Mọc chen nhau trong mùa cưới
Hãy hỏi chúng tôi. Sông rộng bao nhiêu
Đất sâu bao nhiêu. Núi cao bao nhiêu
Cầm tay nhau lâu chừng nào
Trước khi bị bắn. Khoảng cách từ đây đến mặt trăng
Dài bao nhiêu khi anh hôn em
Buổi chiều gió lộng, cánh đồng gió nhuộm màu như khói
Lịch sử bối rối thả một người ra
Sau khi bắt giữ bốn mươi chín ngày, búa đập vào cánh cửa
Nện xuống quan tài. Người may mắn
Đã thoát. Kẻ ở lại
Sẽ kết thúc thế giới. Bạn biết không
Kết thúc thế giới. Không ai còn nhìn thấy
Gương mặt chúng ta
Gương mặt của em như một búp h ồng
Em đã sai. Ngày không dài như em nghĩ
Gió không thổi trên những cánh đồng
Phép lạ không tới
Trời không có mắt
Chúng ta vẫn quỳ. Đầu gối rung bần bật
Mắt nhìn xuống máng cỏ
Một dân tộc đau khổ nhìn xuống máng cỏ
Để chúng bước qua trên lưng
Đêm tân hôn hạnh phúc lưng chừng
Dưới gậm giường súng nổ
Nỗi đau còn đó. Dừng lại. Sẽ bắt đầu ngày mai
Để lại một vệt trên tường. Như dấu vết của chiều xuân mờ sương
Dấu vết của tinh trùng
Dấu đạn bắn
Khói cay xè mắt
Thịt cháy khét. Những âm mưu đã chết
Tội lỗi hiện nguyên hình. Trong gương
Trước mặt. Trong toa xe lửa
Trên chuyến xe đò bị mìn giật sập. Trong lý thuyết tuyệt vời
Những thiên đường tâm lý học
Những ánh sáng đã tắt
Sẽ trở lại, trong những hoàn cảnh khủng khiếp
Giữa những kích thước hai, ba, bốn, năm chiều
Chúng đã bắt đầu. Vì chúng ta đẩy chúng lên khán đài lịch sử. Đưa micro cho chúng
Đưa súng cho chúng, xoay nòng về phía nhân dân
Em yêu, chúng ta đứng trước họng súng
Chúng ta đã thua mọi cuộc chiến tranh
Em yêu, đừng cúi mặt xuống
Hãy mở mắt, hãy mở mắt
Ngày sẽ chói lòa, lòng ta đau buốt, ký ức
Sẽ chảy máu trở lại, mỗi ngày, mỗi năm vào ngày hôm nay
2.
Trời mưa suốt ngày ở Đồng Tâm
Khi chúng tôi đưa ông về với đất
Về với cánh đồng, một người nông dân nói
Sau này nhớ lại, không biết mưa hay nước mắt
Khi lắng nghe bản nhạc cầu hồn
Chúng ta nghe ngàn bước chân dồn dập
Hay tiếng thì thầm
Tiếng đập cửa nửa đêm
Như ngày chiến tranh xưa
Khi những ngã đường chưa giăng bẫy
Chúng ta đến đây sau mưa nhìn đồng Sênh chảy máu
Cho anh nắm tay em
Vị nồng chát mùa xuân nung nấu đất trời
Trong hạt thóc rơi
Trong khói đốt cỏ lác bay mờ ngoài đồng
Trong tiếng kèn xung trận
Tiếng vĩ cầm, cello thánh thót
Làng quê bị vây hãm
Bản nhạc buồn réo rắt năm xưa
Một ngàn người chết qua một đêm
Trong tuyết
Vì súng đạn, vì dịch hạch, vì cúm, vì đói khát
Người ta chỉ đếm những con số giới hạn
Không phải lòng yêu nước
Chỉ đếm những cái tên
Không phải máu, nước mắt
Chỉ đếm những phát súng
Bắn vào tim, vào đầu
Biết chắc nạn nhân sẽ chết
Không tính những phát súng bắn vào chân vào tay vào đầu gối
Những báng súng vào vai vào háng vào ngực
Cuộc chiến tranh với nông dân: không bắt tù binh
Đây là thời gian
Tất cả sẽ bắt đầu
Chúng đánh vào dân tộc những đòn đau nhất
Vào mùa dịch Vũ hán lấp ló chân trời
Khi thế giới hoảng loạn
Đánh vào tim, đánh vào ngày Tết
Vào ngày giỗ chạp, tiết thanh minh
Vào cô Kiều đi xem lễ hội
Vào ngày rằm trăng sáng mênh mông
Đánh vào dĩ vãng chiến tranh buồn thương, dĩ vãng ngọt ngào
Trên bãi bồi, chim chào mào, tu hú
Đánh vào mùa lúa mùa khoai mùa bắp
Vào người nông dân bán mặt cho đất bán lưng cho trời
Đánh tan tác tình nghĩa cha ông
Sau chiến tranh, chúng ta lại có hoà bình
Sau những năm mất mùa, chúng ta lại được mùa
Anh mất em, anh lại trở về
Tình yêu bén lửa
Trong mùi phù sa sông Hồng
Nơi anh chưa từng đi qua một lần
Mà đã nhớ
3.
Trời mưa suốt ngày ở Đồng Tâm
Khi chúng tôi đưa ông về với đất
Về với cánh đồng, một người nông dân nói
Không biết mưa hay nước mắt
Trên mặt những đứa trẻ lấm bụi đứng hàng dài
Khi chiếc quan tài đi qua
Mặt chúng khô như mặt ruộng nứt nẻ
Nhiều ngày không mưa
Trên mặt những người trẻ tuổi cúi gập người đưa tiễn
Chân trần, móng chân bết bùn đen ruộng lúa
Trên mặt người đàn bà ngẩng đầu lên
Nhìn trời mây đen vần vũ, lo âu, không sợ hãi
Chờ một người đến cứu
Một người chắc chắn sẽ đến
Ngày mai
Từ bên kia cánh đồng
Sau cơn mưa, gió thổi ngoài đê vắng
Mùi lúa, mùi nhựa cây, mùi phân trâu
Mùi xác chết thối rữa
Mặt trăng lên cao nhìn xuống khổ đau
Của dân tộc, muốn biết vì sao
Mời bạn đến đây
Tám ngàn khuôn mặt héo gầy sau tám ngàn cánh cửa
Chờ đợi, bàng hoàng, hoảng sợ
Câu hỏi trên mặt người cúi xuống
Nước mắt nhỏ trên đường quê lặng lẽ
Bụi bay mờ lòng thù hận
Mọi thứ nay đã dần yên tĩnh
Người bị đóng đinh trên thập giá
Vẫn chưa về
Cơn giông bão đã qua
Lũy tre thức giấc
Tiếng đập cửa
Lựu đạn cay
Thuốc mê
Khói xông vào nhà
Tất cả đã tắt
Mùi khét lẹt bay trong vạt áo
Những tên chỉ điểm xông xáo nhất
Cũng đã trở về nhà
Ngày mai trời sẽ mưa trở lại
Con đường vào làng bụi bay trắng xóa
In nghiêng bóng núi
Xa xa dòng sông chảy qua
Một con mèo vào mùa động dục
Kêu réo, nhảy ba bước xuống tường qua rào gai kẽm sắc
Như trong cơn mộng dữ
Khi chúng nổ súng bắn vào ngực cụ Lê Đình Kình
Ba giờ sáng, trước bình minh
Bắn vào trái tim Việt Nam
Ruộng đồng Việt Nam chảy máu
Máu không chảy ngoài đường
Anh đừng mời nhân loại đến xem
Chúng tôi làm gì sang trọng thế
Như trong thơ Pablo Neruda
Đọc ra rả trên quảng trường
Trong các liên hoan thơ Á Mỹ Âu này nọ
Không có đâu
Máu chảy khi chúng tôi cầu nguyện
Trong góc nhà
Nơi người mẹ cho con bú
Nơi người già đang ngủ
Máu chảy trên giường
4.
Ngày đoàn viên hồng hào như mái ngói
Nỡ nào anh lại ra đi
Anh đứng bên kia cánh đồng xanh
Từ Hà Nội nhìn về hướng ấy
Về Đồng Tâm, Mỹ Đức
Cách Hà nội ba mươi lăm cây số Tây Nam
Chúng ta thử xem trong mười lăm giây cái gì hiện ra
Đây là những thông tin ai cũng biết
Nếu muốn biết
Hơn chín ngàn người
Hai ngàn rưỡi nóc nhà
Thôn Đồng Mít, thôn Hoành, mười bốn xóm
Nhưng nhiều người không biết
Bây giờ, ở đây
Anh và em ở đây
Hoa trái vào mùa
Bầy ong đi làm mật
Anh tập đánh vần câu nói của em
Gió bấc, mưa rào, rì rào thóc giống
Bờ ao dâu bèo chuồn chuồn bay lên đậu xuống
Nơi ngày xưa công chúa đến rửa mặt
Vua Trần tuốt gươm
Ngày quân Pháp bắn vào làng hàng cau cháy xém
Tuổi thơ yên ngủ
Hai cuộc chiến tranh, ba cuộc chiến tranh
Những đúng và sai lẫn lộn
Những giả và thật lẫn lộn
Sông lặng thầm tiếng chảy
Núi Tam đảo đứng thừ người suy nghĩ trong mây
Không tìm ra chân lý
Chân lý là tiếng vạc kêu sương
Xác tôm cá phơi đầy mặt đất
Trên bãi biển chiều
Người vượt biển ra đi mang theo mùi cá
Mang theo quả vải đầu mùa, đỏ như huyết cầu
Nghĩ ngợi chẳng ăn thua, hối hận chẳng nhằm nhò
Cãi nhau dở cười dở khóc
Anh em bữa ăn bỏ đũa đập bàn
Nội chiến: những người chết oan
Lại chết thêm lần nữa
Dân tộc ném vào lửa chiến tranh
Những năm cuối cùng đại học
Những sinh viên sĩ quan chưa ra trường
Mỗi ngày một đại đội qua sông
Nhiều người không biết bơi
Trên chiếu bạc Thượng hải kẻ chơi xì phé đánh ván bài cuối cùng
Chúng ta chưa kịp trở tay
Thì chúng đến
Tội ác đến
Giữa những vì sao rạo rực
Anh chưa kịp hôn em
Thì chúng đến
Màn cửa hồng đào đã kịp mở ra đâu
Ong chưa kịp bay giữa nhành dâu tím biếc
Người nông dân chưa kịp rửa chân, lên giường, ngủ thiếp, mí mắt
Còn rung trong giấc mơ
Người vợ mới cưới hãy còn e lệ
Đi qua trước mặt mẹ chồng
Chưa có giờ trang điểm phòng the
Sau đám mây trăng vừa lu vừa tỏ
Sao Thần nông lấp ló đợi chờ
Thì chúng đến
Chúng ở cách chúng ta một cánh đồn
Bên kia thành phố
Mà ở cách ta ngàn dặm
Ở cách ta ngàn năm lịch sử
Chúng sinh ra từ nhân dân
Nhưng không phải là nhân dân
Trong những ngày chúng ta yêu nhau tha thiết
Hồn nhiên cười nói rỡ ràng
Chúng âm thầm nằm im trong bụi rậm
Không phải bụi rậm, mà trong những tòa nhà cao sang
Gái non chuốc rượu, thi sĩ chầu hầu đọc thơ, bàn mưu tính kế
Trước ao sen mùa hạ
Đặt nhân dân vào hỏa điểm
Ngắm như ngắm quân thù
Mà bắn
Chỉ mười hai giờ nữa đạn sẽ xuyên qua đây
Bức tường này
Gặm hết da thịt
Nuốt hết hương hoa
Giật lấy những giọt lệ riêng tây
Của anh và em
Chúng ta non dại
Không nhìn thấy vết thương bầm tím bầu trời
Trí thức bạc đầu còn ngủ mê như trẻ
Người nông dân ngàn năm hiền lành
Niềm tin yêu ngờ nghệch
Nằm trên mộ người chết như con chó nhỏ
Trên ngọn đồi
Mùa dâu vàng rực rỡ
Không biết rằng chúng sẽ đến nữa
Sau khi bị đánh cho tan tác
Nỗi thù hận đắng ngắt
Chảy bừng bừng trong máu huyết
Khi ta nhìn đời toàn thấy những cành tơ
Chúng chỉ thích mùi khói bay khét lẹt
Em ơi ngày mới đến
Chồi xanh lại ra hoa
Chúng ta bằng lòng mà không mấy khi tự hỏi
Tổ quốc thu về một mối là đâu
Ngôi làng nhỏ, một cánh đồng
Ven bờ phất phơ lau trắng
Tiếng trẻ học bài
Sắc hoa đào im lặng trong mưa bay
Hoa gạo cuối trời
Bến đò đưa em đi học
Những chàng trai cười trong nắng sớm
Ma trơi bay ngoài nghĩa địa
Con nai cuối cùng lững thững bước qua sương mù
Sẽ bị đốn hạ ngày mai
Quê hương trở mình nhức nhối
Chúng tàn phá, tàn phá, tàn phá mãi
Những kẻ quen thói hung hăng
Bắt đầu biết sợ
Thanh gươm của chúng ta không phải là gươm
Chỉ là lời nói thật
Đã đóng hồ sơ ngăn nắp gói kỹ càng trong giấy báo, bọc ni lông
Để trong két sắt
Để yên lòng thế hệ mai sau
Tài sản cha ông, cháu con giữ lấy
Từ đêm tối đến bình minh
Hết tháng chạp trời rét căm căm đến tháng năm mùa sen trẩy hội
Tổ quốc gọi thì đi
Đâu biết cái gì là tổ quốc
Thời đại những kẻ lừa đảo đi đầy đường
Đại bác của lòng tham gầm vang trong biệt thự
Trong tiếng thì thào
Bên gối
Chúng ta nói quá nhiều về biển đảo, núi sông, rừng vàng biển bạc
Nói quá nhiều về tình yêu bảng đen phấn trắng
Về thánh Gióng, vua Hùng
Riết rồi thành bọn nói dối như nhau
Thờ cúng chính mình
Thấy hương hoa chân dung trên bàn thờ mà tưởng thật
Đi lầm đường trật lất cứ tưởng sắp về nhà
Xin lỗi em, nhà ở đâu
Con đường đầy cỏ lau, sim dại, ngọn đèn khêu mãi
Không hết đêm
Giương mắt buồn nhìn nhau sao không chịu ngắm chân trời
Nơi bầy sói đã về rồi
Hú rộn trong đêm, bụi tung mù trời, mờ hướng sao rơi
Chúng lùng sục khắp nơi
Tìm tiền, tìm của
Phật trên chùa cũng bán
Chúa cũng khiêng đi
Sá gì một cánh đồng một khoanh đất mà mong
Những thế hệ máu đổ dài bước chân Nam tiến
Lũ lụt, người chết
Đê vỡ, mất mùa
Trong những đám tang
Lòng tham vẫn không chểnh mảng
Thức dậy đúng giờ, sớm hơn thượng đế
5.
Anh đi giữa mùa hoa xoan
Hỏi hội chèo làng Đặng
Em cười hỏi anh ở đâu về
Mà đi tìm quê Nguyễn Bính
Một dân tộc bị cái đói hành hạ
Nay lại bị đồng tiền hành hạ
Một dân tộc bị lời nguyền rủa của đồng tiền
Cướp đất, cướp biển, cướp làng
Thân tàn ma dại
Hãy nhớ
Những người mắc trong kẹt cửa
Những người nổ tung lên trời
Những người nằm suốt ngày trong hang tối
Chờ đợi mặt trời không đến
Hãy nhớ những giấc mơ của họ
Những phép lạ chỉ có trong thời tiền sử
Chúng dệt mãi lòng thù hận trong bóng tối khi chúng ta đã quên
Như dòng sông chứa đầy xác chết chảy quanh co trong rừng
Cướp đất và trả thù
Trả thù và cướp đất
Cái nào quan trọng hơn
Em đừng hỏi quá nhiều
Không có câu trả lời
Trong nắng chiều tà giới trí thức tinh hoa tàn tạ
Trong những dạ hội thâu đêm suốt sáng cốc thủy tinh vỡ liên hồi
Linh cửu một người già đi qua
Người bị đóng đinh trên thập giá
Dưới bầu trời ảm đạm
Ông có trở thành bất tử không
Đến khi chết vẫn không ngờ được
Người giết mình là ai
Dưới các tầng trời sao thiên thần bay đi đâu
Trong quả thị vàng bà tiên xưa đã chết
Em vặn ngọn đèn thấp xuống
Thì thầm thức thâu đêm
Máu của đêm chảy ra từ cánh cửa nhà tù
Nơi chúng tra tấn những người sống sót
Con cháu của làng Hoành
Của cánh đồng Sênh
Tát vào mặt người đàn bà
Tra tấn đòn roi người chết
Sau lưng, sau ót, bắn vỡ đầu gối
Máu chảy trên các sườn đồi
Tiếng cười man rợ của mặt trời buổi sáng
Máu chảy trong tiếng rú gào của bầy sói
Máu chảy trên cán cuốc
Trên những vết đạn ghim đầy tường
Trên nỗi buồn của chúng ta, anh và em
Máu chảy trong tim những người xa tổ quốc
Dân tộc bàng hoàng tỉnh giấc
Máu chảy từ mặt trăng cuối lũy tre làng
Máu chảy trên thềm nhà, trên ghế xô pha, trên cầu thang gác
Mùi xăng khét lẹt, máu chảy trên màn vô tuyến truyền hình
Trên ngực đứa trẻ sơ sinh ba tháng tuổi
Trên môi người góa phụ Dư Thị Thành
Trên mái tôn
Trong lòng giếng trời
Của những người làm kiếp thiêu thân oan ức chết
Máu dẫn chúng ta qua ngõ hẹp
Đi qua lũy tre xanh
Đi qua thời gian
Đi qua những hạt lúa chín vàng
Sợi dây điện vứt lại bên hàng rào
Kíp nổ, lựu đạn, tàn thuốc lá, ly cà phê uống dở, tách trà tan vỡ, giọt máu đọng trên tấm mạng nhện
Trên đuôi con chó nhỏ sợ hãi nằm yên sau cửa, máu chảy trên sữa trẻ con
Trên linh hồn người tỉnh thức
Trên tuổi trẻ chúng ta buồn bã
6.
Không tội ác nào sinh ra trong một ngày
Chúng đã sinh ra từ hôm ấy
Từ những lỗi lầm đầu tiên
Từ ngã rẽ bất ngờ dại dột
Không tội ác nào là bất ngờ
Chúng đã đến đây nhiều lần
Buổi sáng buổi chiều buổi trưa
Giữa vợ và chồng, chúng nằm xuống
Giữa những vần thơ
Tội ác bám vào chúng ta như đĩa trên chân người bộ hành
Chúng hút máu chúng ta và thay máu khác
Từ trong mùi thơm của biển tội ác lớn lên
Từ trong ánh điện đầu tiên ngày hòa bình tội ác lớn lên
Từ trong nỗi sợ hãi mà chúng ta gieo cho nhau tội ác lớn lên
Chúng đi cày ruộng lấm láp
Chúng đi xe hơi Audi bóng loáng
Chúng ngồi bên xị rượu đế
Chúng ngồi bên cốc rượu vang sang trọng, chivas 18, chivas 21
Chúng choàng khăn phula đỏ
Trong những bài xã luận dối trá
Trong vần thơ ba xạo
Trong tiếng đàn ghi ta dạo quán hớt tóc
Trong mũ mão vua quan
Trong áo đại cán
Trong tà áo lụa học trò bay phấp phới còn trinh
Qua trường Đồng Khánh cũ
Trường Trưng Vương Hà Nội
Marie Curie
Trường Bưởi
Tội ác sinh ra nơi không ngờ được
Giữa miệng nói cười
Trong bữa tiệc sang trọng
Bên nồi canh rau mác
Làng quê
Từ kẻ nô lệ đến bọn đè đầu cưỡi cổ
Tội ác sinh ra mà chúng ta không biết
Chúng chỉ đòi một thứ, đòi mải miết, đòi quyết liệt
Dần dà, tương cà, muối mắm
Xe hơi, nhà lầu, thiệp cưới, phong bì
Tiếng thì thầm bên rào tường vi, cái bắt tay lạnh lẽo
Cái ôm hôn nồng ấm, lau vội rồi đi
Chúng đòi một thứ: sự thỏa hiệp
Và ngụy biện, ngụy biện, ngụy biện.
Tôi ác bắt người trí thức phải thuộc bài
Không những thuộc bài, anh còn trở nên sáng tạo
Còn nghĩ ra thêm nhiều trò cho chúng
Như Ba người khác của Tô Hoài
Đã chết rồi vẫn còn sợ hãi
Khi chúng giẫm bàn chân kiêu ngạo lên ngực đồng bào
Anh ta nghĩ đó là hoa sen đất Phật
Khi chúng vặt lông những con chim cuối cùng
Anh ta nghĩ đó là phép chữa bệnh
Khi chúng phá nát cánh đồng, chặt những cành cây sai quả
Anh ta nghĩ đến những lâu đài rực rỡ
Mà những lâu đài quả thực cũng mọc lên
Phấp phới ngọn cờ thiêng
Vẽ hình đồng tiền ở giữa
Quả thực đó là những ngôi nhà sang cả
Người ở một đêm ba trăm đô, năm trăm đô, một ngàn
Làm anh quên mất thuở anh trèo dừa chạy chơi bên bờ sông
Thuở trời xanh tha thiết
Làm anh quên mất cứ tưởng muốn làm giàu thì phải giết
Muốn hạnh phúc thì phải chà đạp lên người khác
Muốn khôn ngoan phải biết chạy thoát quê nghèo
Không phải đi tìm vị thuốc cứu người
Mà đi tìm vị thuốc trường sinh cho chính mình
Hay cho vợ con mình
Hay cho con bồ nhí
Lông nhiều
Đêm ngày thỏ thẻ: ôi anh yêu
Vì nó
Anh sẵn sàng bịt mắt
Mà không có nó
Anh cũng bịt mắt bịt tai
Quê hương la đà những tổ chim, chúng hót cho ai?
Gió nồm, gió chướng, gió lào, gió bấc
Hoa tím luống khoai, mặt đất cày phơi ải
Dàn bầu xưa của mẹ
Mùi hoa lý đêm đêm
Em về
Những thèm khát thời mới lớn
Đồng quê thanh bình
Đã chết theo viên đạn đầu tiên bắn vào trái tim
Của một người đàn nông dân tám mươi ba tuổi
Vô tội, hiền lành, chất phác
Một phát đạn trúng tim các bạn
Thưa các bạn
Những đứa trẻ chạy chơi chang chang nắng ngoài đồng
Những người già sắp xuống lỗ
Những người ngọn đèn thầm vặn nhỏ
Ở Paris
Những người vì đâu xa đất nước
Người thắng cuộc, người thua
Chúng bắn một người hôm qua
Khi mới hết canh ba, đầu canh tư
Chúng bắn bằng đạn gì không ai biết
Mặt đầu mờ sương mù
Chúng bắn bằng súng gì không ai biết
Chúng mổ bụng lấy đi
Những tang chứng cuối cùng
Không phải tang chứng về cái chết
Mà tang chứng về sự sống
Về sự hồi sinh rực rỡ
7.
Cuối cùng, sau tất cả mọi chuyện, điều còn lại trong căn nhà
Là những vết đạn, bức chân dung một cụ già
Nụ cười hiền từ, chòm râu trắng xóa, bức ảnh ngày đám cưới
Người vợ trẻ hơn hai mươi tuổi, điều cuối cùng
Sau tất cả mọi chuyện là cái giếng trời, không sâu lắm
Đủ giết ba người, ngọn lửa bí mật, thây cháy thành than
Một giáo sư toán
Về thăm, đo đi tính lại, vẫn không giải thích được, máu và nước mắt
Mọi thứ bắt đầu ra sao, những kẻ nào đứng trong bóng tối
Nửa đêm tấn công người vô tội, oán hận ngất trời
Năm 2020 mở đầu, ngay trước tết, dùng cái chết
Bắt người nông dân cúi đầu, dùng khổ đau
Dẫn đường dân tộc, một trăm năm trước
Con đường bắt đầu từ Saint Petersburg
Hay từ năm mươi năm trước, cuộc cách mạng văn hóa
Dân tộc ngã vào hố thẳm. Càng đi càng lạc đường
Một dân tộc đầy lòng yêu thương đã trở nên thù hận
Hung hãn, sau tất cả mọi chuyện, mưa bắt đầu rơi
Xuống cánh đồng, máu đã lau xong, đất rơi vào tay chúng
Đất vàng đất bạc
Kẻ độc ác thoát khỏi tòa án dư luận
Căm hận lắng xuống, đọng lại như trầm tích
Thèm mồi lửa, chờ ngày bốc cháy
Anh tập ngủ một mình với đêm
Tập nhìn sao trời đổi ngôi
Để nhận ra em
Sự hào nhoáng phục kích chúng ta
Giai cấp thượng lưu mà chúng ta xua đuổi phục kích chúng ta
Phép hùng biện điêu ngoa phục kích chúng ta
Không phải chúng mà hồn ma của chúng
Gái đẹp phục kích chúng ta
Anh làm sao biết lá bàng
Rơi vào nhà hàng xóm
Tâm hồn trống rỗng còn chỗ không
Cho ngày về
Có gì đâu mà đợi
Nhớ nhau lời hẹn chín rưỡi lần đơn sai
Nỗi buồn dài dằng dặc lũy tre
Người nông dân bơ vơ gốc rạ
Lang thang không nhà
Bị gậy phương xa
Con gái làm điếm nước ngoài
Con trai buôn lậu Đông Âu
Câu quan họ gầy như cánh vạc
Thắt lưng hoa đào ngơ ngác chốn thị thành
Ban mai rạn nứt
Đồng ruộng vắt kiệt mình nuôi những đứa con
Tình yêu chỏng chơ ngày về
Con thuyền không người, sắp cập bến
Bóng ma đầu ngọn cây
Bị giết giữa khuya không thể về nhà
Muối trộn vào cơm rắc phong long đầy đường
Chúng vẫn canh chừng như ăn trộm
Trong bụi sả, bụi dâu, chúng nằm suốt đêm
Mặc mưa tầm tã, nắng chang chang
Ngậm sâm Tàu mà chống lại nhân dân
Ăn hạt lúa trời mà rạch trời rạch đất
Tìm vàng bạc
Những đam mê lú lẫn váng vất ngả đường
Anh về Hà Nội, chẳng thấy mùi hương
Của sen hồng mới nở
Chiếc mo cơm ngày đói khát
Chúng giấu biệt đi đâu sau bức tường
Những người đàn bà gò lưng gánh hoa về chợ
Vành nón kéo sụp xuống giấc mơ tan vỡ
Nắm lạc nắm vừng mẹ gói cho con
Ngày ra ga
Hoa bưởi rụng trắng trời xa thương nhớ
Anh về đây nhìn người dân Thăng Long im lặng
Dân tộc võ vàng
Bầy chó con bên hồ Tây ngỡ ngàng đi tìm mẹ
Mẹ chúng đã chết
Nằm trên bàn tiệc
Họng súng bốc khói
Cha lang thang khắp cánh đồng
Trên mảnh đất có máu xương những tiền nhân mở nước
Người với người nhìn nhau vô cảm
Cơn mưa rơi nhẹ trước hiên nhà
Sao không rơi vào song sắt xà lim
Tắm mát cho người tù tội
Người tù vô tội nhớ cánh đồng xa xôi
Nhớ trời sao lấp lánh, tiếng hát nghẹn ngào trong ngực
8.
Tôi hỏi anh
Tưởng tượng một người đàn bà cần phải làm gì
Khi chị bị lột hết quần áo
Bị lôi vào bụi rậm
Họ phải làm gì
Khi một gã đàn ông sực mùi rượu
Cúi xuống trên ngực họ
Họ phải làm gì
Khi xong việc gã lăn ra ngáy khò khò
Lưỡi gươm tuốt trần rơi bên cạnh
Uất hận
Người đàn bà phải làm gì nếu không cầm lên
Đâm vào ngực lút cán
Dù mang tội sát nhân
Kìa người phụ nữ đang đứng trước tòa
Tòa án chính chúng ta lập ra
Chiếc khăn voan trên mặt đã tháo rồi
Nhưng em không nhìn thấy anh
Dân tộc mất đi những đứa con đẹp nhất
Đường phố mất đi quán cà phê thơ mộng nhất
Chúng cần gì kỷ niệm?
Không còn chiếc lá nào lành đùm bọc cho nhau
Tội ác gạt nhân dân về hai phía
Ngẫu nhiên như cái gạt nước
Trên mặt kính xe hơi, một bên là bụi, bên kia lá vàng ly biệt
Bạn chọn bên nào?
Một ngày chúng ta qua sông
Không ai chết
Những người lính bị pháo dập
Vẫn sống sót
Cùng với củi rều
Nhưng chiếc nhẫn đánh rơi
Không tài nào nhặt được
Anh yêu xứ sở này như anh yêu em
Ăn chén cơm nguội cuối cùng
Ngồi nhìn trăng mọc
Trong vườn một đóa hoa côi cút
Càng chết càng lớn lên
Ngoài trời ba cây hương cháy rực
Sao anh không về
Nhân gian càng sống càng bé lại
Nhà càng to càng chật chội
Chim phượng hoàng bay qua biển Đông
Không có nơi mà đậu
Hoàng Sa đã mất
Khi chúng ta còn tất bật đánh nhau
Anh tưởng ngày ngây dại đã qua
Tưởng vẫn còn Trường Sa ư?
Khi bạn thưởng thức pháo hoa trên sông Sài gòn
Thì chúng tới ngoài khơi
Những kẻ không muốn hòa bình
Chỉ muốn cướp giật
Không muốn cởi trói hận thù dân tộc
Chỉ muốn buộc chặt
Đạo lý đại đoàn kết sao không dùng
Luật nhân quả nhà Phật không dùng
Đang ngồi xử nhân dân
Mùa cướp đất bắt đầu
Mùa hoa ban nở trắng đồi Tây Bắc
Không làm trái tim chúng thắt lại
Câu quan họ cất lên
Có thể làm em rơi nước mắt
Chúng ta nghèo lắm
Một cành hoa cũng nhặt lên
Một câu hò bay qua giơ tay mà nắm lại
Thế mà chúng cần gì đẳng cấp
Cần gì phẩm chất
Có biết ghê sợ là gì
Trên cành mai bỡ ngỡ chúng treo chiếc quần lót
Trên cành đào e ấp chúng treo thanh gươm
Trên ngôi mộ tổ ngày xưa không ai vào đấy
Chúng hò hẹn nhau suốt ngày
Rậm rịch
Mùa lúa chín thơm đòng làm chúng ngứa ngáy
Đất bùn, cỏ dại, chúng căm ghét
Tháng ngày thương nhớ hóa thành xi măng
Kỷ niệm tang tóc phải biến mất
Cuộc đời phải là một trò vui
Mọi thứ là một trò chơi
Ngày nào cũng là ngày tết
Không phải ngày tết của dân tộc
Ngày tết của chúng
Mỗi phong bao lì xì cho khách qua đường một triệu
9.
Xin lỗi em, sự giận dữ này
Trời mùa xuân rây mưa nhỏ lệ
Chúng ta đứng bên này sông
Bên kia là cánh đồng
Anh nhìn không chớp mắt
Lũy tre xanh, tàu lá chuối non
Bình minh ló dạng
Người chết có trở lại không
Em hỏi
Người lão nông có sống lại không
Quê hương như tình ái
Người dân có cần vĩ đại bao giờ
Tiếng trẻ con học bài không làm anh khuây được
Mái tóc em dài không làm anh khuây được
Người già, nắm đất
Cái chết đau đớn, ngất trời
Oan khiên giặc dã
Giấc ngủ lấm tấm sao rơi
Anh vòng tay, cúi đầu
Có thể thanh bình đang trở lại
Có thể chúng ta không trả lời mà chỉ hỏi
Em ơi đừng cười anh khóc nhiều thế
Trước cái chết của một người xa lạ
Như một đứa bé phải nhảy vào lửa
Anh thèm sự sống
Thèm chiếc vòng đeo tay màu xanh thiên lý của em
Mẹ mua ở Châu đốc Long xuyên
Không gian tĩnh lặng trong rừng
Sông Hồng cuồn cuộn
Thèm được nghe em hỏi: anh muốn làm gì em?
Hơn là đứng ở đây chờ đêm xuống
Đêm đã xuống trên đất nước chúng ta
Trăng lên vàng vọt
Lá vàng từ biệt giữa mùa xuân, tiễn người ra đi, người ở lại
Em đưa anh về ngày thơ dại
Cho anh được khóc, được cười
Một đêm nay nữa
Ngày mai anh đi xa cánh đồng sương khói
Bầu trời rưng giọt lệ
Ngày tháng nhớ thương đã đến kia rồi
Người con trai miền Nam ra thăm Kinh Bắc
Tháng Giêng
Lần đầu tiên
Cho anh cầm lấy tay em
Được em tặng một giải thắt lưng vàng
Buộc đời mình vào trăng sáng
Buộc anh vào cái chết
Vào sự sống
Chúng ta bỏ lại một dòng sông
Bỏ lại cánh đồng Sênh
Bỏ lại một người già đã chết
Tim đập liên hồi như trống trận
Không nhìn thấy gì
Không nghe thấy gì
Mùa xuân im phắc
Chúng ta ra đi
Mang theo nỗi buồn hôm nay
Mang theo đàn trẻ thơ hôm nay
Mang theo tình yêu hôm nay
Rồi sẽ có một ngày chúng ta trở lại
Em yêu, em đừng sợ hãi
Thuốc độc đã rưới vào gốc cây
Hãy để mưa làm sạch lại
Mưa cần có thời gian
Như người đàn bà cần có thời gian để xinh đẹp
Ngọn lửa cần thời gian để dập tắt
Trái tim cần thời gian tập hợp
Em đi cùng anh, kết cỏ ngậm vành
Hát bài ca tình yêu đất nước
Tập ăn cơm trưa ngoài đồng như người cày cuốc
Tập khóc như trăng
Tập đứng trên một chân
Nhớ thương người anh đã khuất
Ngày mai cơn gió lành sẽ về thổi mát ngày giỗ chạp
Vượt qua đêm tan nát
Vượt qua ngày đê vỡ, lũ sông Hồng, mùa đạo lý mất trắng không
Chúng ta sẽ về
Đi trong lòng Hà Nội
Ngồi trước thềm Văn miếu
Đi trên phố Tràng tiền
Nghe lại một lần bản nhạc cầu hồn của Igor Stravinski
Bầy chim ngói bay đi mà anh không hiểu
Ngồi giữa cánh đồng
Ngực thơm mùi mồ hôi của cha
Tóc thơm mùi bồ kết hương cau của mẹ
Những người yêu nhau không thể nào không đứng lại mà hôn nhau dưới trời mưa
Nước mưa hay là nước mắt
Đất trời quê hương bát ngát
Mỗi năm chúng ta đi qua một ngày
Như một dân tộc đi qua cánh đồng
Phải đi qua. Phải băng qua dòng sông
Đầy máu, và phân, và nước tiểu
Đầy rác, và hoa, và rác, và tiền mặt
Dòng sông đầy ảo tưởng, đầy lý tưởng, khoa học ngụy biện, tâm lý học dối trá, thi pháp học bào chữa
Nắng và lửa, máu, nước mắt, nước mũi, tế bào, tóc, tinh trùng, tai và mắt, tiếng thét, ếch nhái trong tim, van lạy, giày dép, hoa và rác, nước tiểu và cứt, trường ca và lục bát
Chúng ca ngợi tổ tiên, ca ngợi lãnh tụ, ca ngợi cách mạng
Chưa đủ, chúng ca ngợi non sông, non nước, núi sông, chúng ca ngợi các vì sao, người đẹp, hoa hậu, và hoa và hoa và hoa
Bài thơ nào của chúng cũng có hoa
Bài thơ nào của chúng cũng có hy sinh và chiến hữu
Bài thơ nào của chúng cũng có nhân dân và kẻ thù
Bài thơ nào của chúng cũng có mùa xuân và
Ca ngợi và chửi bới
Nhét vào bộ óc của nhân dân hai chữ căm thù
Nhét vào họng của nhân dân những oan khiên vay mượn
Những tiểu thuyết lừa dối
Những thi pháp học giả vờ
Những bài thơ được giải thưởng chết sau ba ngày
Trang sách nào của chúng in ra cũng đầy nước mắt của nhân dân
Khóc vì chúng
Cũng đầy máu của nhân dân
Từ họng súng của chúng
Giấu rất kỹ sau kẽ lá
Giấu rất kỹ sau núi đá
Em yêu, chúng ta sẽ trở lại
Một nửa dân tộc đi qua máu xương
Để hy sinh cho một nửa dân tộc khác
Toàn trò đùa
Những người chết không tìm thấy xác
Không phải là trò đùa
Chiếc nạng gỗ ngày trở về
Gõ lên cánh cửa
Không bao giờ mở
Những phút linh thiêng, người chết trên chiến trường
Chúng làm tình với nhau trên giường
Dưới gầm giường
Trong khi tuổi thơ còm lưng dưới biển trên rừng
Bọn đạo chích mở các hội nghị
Lên ti vi
Mẹ ta chỉ biết thở dài
Một dân tộc chỉ biết thở dài
Cúi mặt mà đi
Những tuổi trẻ sôi nổi xuống đường ở miền Nam ngày nay im như đất, im như cát, hèn như rác rưởi
Những người tị nạn
Những người chiến binh
Những người vượt tường
Phản bội lời hứa ngày xưa
Để mặc máu me chảy khắp mặt đường
Để mặc những người chết trong làng trong xóm, trên tàu dưới cống
Chết trong hòa bình, chết trong thời hậu chiến
Hoa trái nức nở trên cành
Tay anh cầm mân mê chiếc chìa khóa cửa
Mùi khói, mùi cháy khét, bom xăng, bom lửa, đạn hoa cải tan dần
Chúng ta đi qua nhiều cuộc chiến tranh
Nhắm mắt lại để quên
Có những người tự say mê chính mình
Nhưng chúng ta chỉ thương xót căn nhà
Thương cỏ khô xót cánh đồng
Thương núi sông
Anh đứng chờ em, bóng đêm nhạt dần
Ngày sắp tới, ở chỗ giao hòa, giữa sáng và tối, giữa trời và đất
Giữa trí tuệ và tình yêu, giữa ảo tưởng và lịch sử
Anh sẽ gặp em, trong một khoảnh khắc, vào lúc
Hai người lính đổi gác cho nhau.
Nguyễn Đức Tùng