NGÓN TAY

Sống không khó lắm. Nhưng bạn thèm được sống. Người đàn ông quỳ xuống, đưa bàn tay ra. Những người đàn ông chỉ cho nhau đến chỗ ấy, căn nhà lợp mái tôn nóng, ẩm thấp, gần gầm cầu. Chủ nhà là thương binh cũ, cụt hai chân, trước đây làm nghề thợ mộc. Anh ta làm việc để giúp đỡ người khác, nhưng thu tiền khá bộn. Người khách cắn răng đưa tay ra, bàn tay phải, nhắm mắt lại. Người chủ nhà nhấc thanh đao lên, to bản, lưỡi sắc bén như lá lúa. Anh ta gập các ngón tay của gã kia lại, chỉ chừa ngón trỏ, đã buộc chặt vải giẻ, đặt lên thanh tà vẹt xe lửa, trên có phủ miếng vải đệm lấm máu khô. Không nhìn thấy bóng, nhát chém lia thẳng tắp chỉ một lần, nạn nhân rú lên. Máu vọt ra như sợi chỉ. Người cầm dao thong thả đặt dao xuống, buộc ngón tay, nâng nó lên cao cho mọi người thấy, giữ chặt lấy, cầm máu. Ngón tay trỏ đã bị chặt lìa lăn đi trên mặt đất, lăn xa nhiều vòng, nhưng không ai nhìn thấy, nó không cần thiết nữa. Nó nằm im sau cây cột nhà, giữa đám bụi. Người đàn ông trốn lính, sau lệnh tổng động viên có bận mỗi ngày vài người, thực hiện công việc bí mật, nhưng ai cũng biết. Nỗi đau của người bị chặt đứt ngón tay trỏ, bên phải, tiếng rú thê thảm của họ bị che khuất bởi ngọn lửa chiến tranh ngày càng ác liệt, phụt lên từ mặt đất, từ vùng giao tranh cận kề thành phố. Không ai nghe tiếng rú ấy cả, tiếng gào thét, tiếng khóc. Không phải tiếng khóc của cái chết, của sự bất hạnh, của lòng can đảm, của nỗi đau khổ. Không, đó là tiếng khóc của sự hèn nhát.
Bạn không biết chiến tranh là gì, nhưng bạn sợ hãi nó. Lần đầu tiên hai chúng tôi nhìn thấy cảnh ấy, thấy người đàn ông quỳ xuống, nhắm mắt lại, đưa bàn tay ra, một ngón tay. Cũng có người mở mắt trừng trừng, nhìn thẳng vào bàn tay của mình, nhìn thẳng vào lưỡi dao trắng xóa, chém xuống, cố tỏ vẻ can đảm, nhưng cuối cùng đau quá vẫn hét lên. Chúng tôi đứng đó, anh tôi và tôi, trước sân, trên bậc thềm, không bị ai chú ý, không bị ai xua đuổi. Chúng tôi nhìn thấy sự hủy hoại thân xác của người khác. Cảm giác hệt như khi chúng tôi nhìn thấy một người thanh niên trong chùa, mặc áo cà sa, béo tốt, trắng muốt, lần tràng hạt, nhưng không phải tu hành. Cảm giác cũng hệt như khi bạn nhìn thấy những người cùng thế hệ nhịn đói sau nhiều lần uống thuốc xổ chỉ còn ba mươi cân, mặt xanh, ngực mỏng như đồng hồ Omega. Cũng hệt như khi thấy những người trốn quân dịch nằm sát trên mái nhà, nỗi sợ hãi làm họ nhẹ đi, đến mức rơi xuống. Cảm giác của bạn: ghê sợ, khinh miệt, thương xót. Rất thương xót. Sau lần chứng kiến ấy, trong căn nhà mái tôn, nóng và ẩm, dưới chân cầu, mùa hè, trước thanh tà vẹt, anh tôi quyết định sẽ không bao giờ làm như vậy, sẽ không bao giờ chặt đứt một ngón tay của mình.
NĐT
(trích trong “những đứa con của chiến tranh”)