Tùy Bút Nguyễn Đức Tùng
Mưa, tôi đứng dưới hiên sau nhà, nhìn ra vườn cây, chiều muộn. Nơi tôi ở là thành phố nhiều mưa, những cơn mưa kéo dài suốt ngày, nhiều ngày, lạnh buốt, cảnh vật tiêu điều, lá vàng chưa kịp rụng bay lả tả trên đường. Tôi đứng im thật lâu, nhìn kỹ mưa, vì tôi chưa bao giờ làm thế. Chúng ta quá bận rộn để nhìn mưa, nhìn trăng, hay để nhìn một con quạ đậu trên hàng rào. Chúng ta có nhiều thì giờ hơn để ngắm một chiếc áo đầm trong tủ kính hay đôi giày, hay một chiếc xe hơi. Mưa rơi thẳng ở những nơi trời không có gió, ở đây mưa rơi nghiêng vì gió tạt, trừ nơi chúng rơi gần mái nhà, đêm càng khuya, mưa rơi càng thẳng, giọt nước càng lớn, khi không khí ngày một lạnh dần, nước mưa không còn lạnh nữa, bạn đã quen với chúng, mới đầu chúng rơi ồn ào trên mái nhà, trên lá , về sau những thứ ấy ướt sũng, mềm đi, tiếng tí tách nhỏ lại. Bạn nghe những thứ tiếng động khác của mưa, tiếng nước chảy trên máng xối, trên mặt đường, dọc các bức tường, nơi một tháng trước bạn từng đứng lại khi bất ngờ đi qua nhìn thấy một bông cúc tím mọc trên kẽ gạch nứt. Mưa rơi mỗi lúc một lớn. Ánh sáng từ ngọn đèn đường ngày càng soi rõ những giọt mưa tròn trong suốt, như có ai cầm tay rắc từ mây xuống, như rắc gạo, không nhỏ li ti như bụi lúc ban đầu. Bỗng nhiên, cảnh vật trở nên vui vẻ. Bạn bắt đầu quen thuộc với mưa, không cảm thấy khó chịu nữa. Mưa rơi nhanh tạo ra âm thanh khác, đồng loạt, cao, mưa rơi chậm một thứ âm thanh khác, tách biệt, trầm, nghĩ ngợi. Thuở bé bạn có thể cởi truồng ra tắm mưa, chạy giữa những đứa bạn cùng tuổi, vì thời tiết khá ấm, bây giờ bạn không làm thế nữa vì trời mưa rất lạnh, và vì bạn đã lớn, nhưng cảm giác tắm mưa bạn vẫn nhớ. Bây giờ những người lớn đứng bên đường, đợi xe, nhìn mưa, không ai nói gì cả, vì họ chỉ mỏi mắt chờ cho nó tạnh, hay chờ xe đến đón, bao giờ họ cũng chờ một điều gì đó, điều ấy sẽ xảy ra trong vài giờ hay vài phút nữa nhưng không phải bây giờ, bây giờ họ không nghe thấy âm nhạc của đất trời, tiếng động của ánh sáng vàng vọt nhảy múa, buổi hòa tấu mênh mông khi bạn đứng một mình trong hàng hiên tối, chăm chú nhìn những giọt nước về đêm, bạn đưa tay ra, nước bớt lạnh, nhìn ra xa chân trời trong đêm tối mênh mông, bạn nhìn thấy một bóng cây thật lớn, phía trên và bao quanh bóng cây ấy là một vầng hào quang nhỏ, sáng mờ tựa như vầng hào quang mặt trời, bạn biết thời tiết bắt đầu ấm lên, mùa đông vẫn còn đó nhưng mặt đất sắp chuyển mình. Bạn nhìn cái bóng cây đen sẫm nhận ra đó là một cây hạt dẻ lớn, ngày trước ông lão hàng xóm năm nào cũng mang cho bạn một giỏ lớn những hạt dẻ đã nướng chín, bây giờ ông ấy không còn hay đã đi nhặt hạt dẻ dưới gốc cây ở một nơi nào khác. Trong những căn nhà của chúng ta hôm nay, bao giờ cũng có hệ thống sưởi ấm chạy bằng hơi hay điện, các lò sưởi hầu hết chỉ để trang trí, nhưng tôi vẫn thích dùng một cái lò sưởi đun bằng củi, khói thoát hoàn toàn ra ngoài qua ống khói, căn nhà thơm mùi củi thông, gỗ bạch dương, cành lá anh đào, bạn lúc nào cũng phải để mắt tới nó, vài giờ phải nhìn xem củi có cháy đều không, có bị ướt và ra khói nhiều không, nhờ thế bạn sống cùng với ngôi nhà, bây giờ bạn không cần thế nữa, máy móc đã giữ cho bạn không phải lệ thuộc vào đống củi kia, bạn tách ra khỏi ngôi nhà của mình, dùng nó như một vật dụng. Bây giờ có việc gì phải đi ra ngoài, thoắt một cái bạn đã ngồi trong xe hơi có máy sưởi ấm, ít khi phải dùng đến dù và áo mưa, những thứ làm bạn dính dấp với cuộc đời, với thời tiết, bây giờ mưa chỉ làm bạn buồn rầu, bực bội, vì nó tách bạn ra khỏi cuộc sống, sinh hoạt của người khác. Khi còn trẻ, bạn đi dưới mưa, nếu có một cây dù thật tốt, bạn xòe ra, lên dốc, bên dưới là một bầu trời nhỏ ấm áp, riêng tư, cẩn mật, bạn nhìn thấy những giọt nước quanh tán dù, nhìn thấy con đường về nhà, thấy bếp lửa, nhìn thấy cánh cửa gỗ sơn màu nâu đỏ nhiều năm đã cũ, đôi khi, một người đứng đợi.